خودروسازان بم چه نقشی را در صنعت خودروسازی ایران و گروه صنعتی کرمانخودرو ایفا میکند؟
آنگونه که در تاریخچه شرکت ذکر شده؛ خودروسازان بم در سال ۸۱ تاسیس شده اما مهندس خوردوستان معتقد است این شرکت فعالیت خود را به صورت حرفهای و جدی از سال ۸۴ آغاز کردهاست. او میگوید: «طرف قرارداد این شرکت، فولکس آلمان بود. یعنی هدف از تاسیس شرکت خودروسازان بم این بود که پایگاهی برای شرکت فولکس باشد تا با حضور در ایران و ایجاد مرکز تحقیقات مشترک با گروه خودروسازی کرمان ،خودروهایی را طراحی کند که با سلیقه مردم خاورمیانه منطبق باشد.» علاوه بر آن، کارخانهای که در حال ساخت بود برنامه داشت سالیانه یکصد هزار دستگاه خودرو تولید کند. لذا در همان زمان قراردادی منعقد گردید تا خودرویی به نام گل تولید شود و طی سالهای ۸۴ تا ۸۸ در مجموع ۱۱هزار دستگاه فولکس گل تولید و به بازار عرضه شد. در ادامه مقدمات طراحی خطوط تولید مدلهایی دیگر از فولکس مانند PoloوBora در کارخانه آغاز شده بود اما به دلیل تحریم و قطع همکاری فولکس برنامه تولید متوقف شد .
بنا بر اظهارات مهندس خوردوستان طی سالهای 89 ضمن عقد قرارداد همکاری با شرکت هافی موتور چین تولید خودرو برند لوبو را به تیراژ محدودی عرضه نمودند اما به دلیل مشکلات پیش آمده ناشی از ادغام شرکت مزبور با یکی از شرکتهای خودروساز چینی ادامه همکاری با طرف قرارداد میسر نگردید. سرانجام پس از سالها مذاکره با سایر خودروسازان چینی شرکت خودروسازان بم موفق به عقد قرارداد با شرکت معتبر جیلی برای تولید خودروهای سواری شد که علیرغم تحریم های ناجوانمردانه کماکان تولید و عرضه محصول GC6 به بازار استمرار دارد .
لازم به ذکر است پس از خروج فولکس از ایران سرمایهگذاری عظیمی که صورت گرفته بود، بلاتکلیف و همان خودروهای گل که قرار بود روانه بازار شود در کارخانه کرمانموتور ساخته شد چرا که خودروسازان بم سرمایه کافی برای ساخت کارخانه و خط تولید نداشت. مهندس خوردوستان میگوید: «با عقد قرارداد جیلی، تعهد دادیم که خودمان کارخانه را راه اندازی کنیم و خط تولید مجزا داشتهباشیم. سال گذشته این کار به همت متخصصین توانمند صنایع خودروسازی کرمان انجام شد وکارخانهای که از زمان فولکسواگن نیمهکاره رها شدهبود، تکمیل شد. تمام تجهیزات مورد نیاز برای ساخت بدنه خودروی جیلی را فراهم کردیم و در حال حاضر صاحب کارخانهای با خط تولید بسیار مدرن هستیم و خرسندم که مجهزترین سالن تزئینات منطقه ارگ جدید بم را شرکت خودروسازان بم در اختیار دارد.
آنطور که مدیرعامل خودروسازان بم میگوید، تعداد نیروهای موجودکارخانه در بم حدود ۱۵۰ نفر و در دفتر تهران هم حدود ۵۰ نفر مشغول به کار هستند و در مجموع ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم در شرکت خودروسازان بم اشتغال دارند. مهندس خوردوستان میگوید: «یک هفته در میان به بم می روم به خاطر پیگیری امور کارخانه و تعلق خاطری که به منطقه و کارخانه پیدا کرده ام.
استانداردهای جدید، مهارتهای نو
شرکتهایی که زیرمجموعه گروه صنعتی کرمان خودرو هستند هر کدام برنامههایی برای آموزش و افزایش مهارت کارکنان خود دارند. شرکت خودروسازان بم نیز یکی از آنهاست. مهندس خوردوستان میگوید: «ما در خودروسازان بم چند کار را به موازات هم پیش بردیم . اول اینکه خودمان را ملزم کردهایم استانداردهای بهروز صنعت خودرو را رعایت کنیم. در تجربه قبلی همکاری با شرکت معتبر فولکس، استانداردVDA را از آنها دریافت کردیم که در حال حاضر از آن برای ارتقای نظام کیفی کارخانهمان بهرهبرداری میکنیم.
اما این تنها استانداردی نیست که در این شرکت دنبال میشود. خوردوستان میگوید: « با آمدن شرکت رنو به ایران استاندارد خوب دیگری نیز وارد کشور شد که به آن SPR میگویند. این استاندارد نیز در بسیاری از نقاط دنیا استفاده میشود. ما هم به صورت خیلی حرفهای آموزشّهای لازم را دیدهایم و از مشاوره های حرفهای رنو کمک گرفتیم تا بتوانیم این سیستم را همراه با VDA به صورت تلفیقی استفاده کنیم. به همین خاطر یکی از نظامهای کیفی بسیار خوب را اکنون در خودروسازان بم داریم.» او ادامه میدهد: «البته از آنجا که تیراژ تولیدمان با توجه به شرایط تحریم کاهش چشمگیری داشته .این جریان به خوبی نمود پیدا نکرده . اما کسانی که به صورت حرفهای در این محیط کار کردهاند به خوبی آگاهند که پیادهسازی این نظام تا چه اندازه مفید بودهاست. اینک منتظریم تا شرایط کسبوکار در کشور بهبود پیدا کند تا بتوانیم از این سرمایهگذاریهای عظیمی که صرف شده بهرهبرداری کامل کنیم به گونه ای که موفق به صادرات محصولات تولیدی شویم.در واقع در مواجهه با تهدید کاهش توان تولید فرصتی ایجاد کردیم که با انرژی و زمان و دقت بیشتر زیرساختهای ضروری و لازم برای تولید بهینه و ارتقای نظام تولید و کیفیت فراهم کنیم و با قدرت بیشتر آماده باشیم که با رفع موانع فعلی کاراتر از قبل تولید را ادامه دهیم.
ایشان افزودند: شرکت خودروسازان بم برنامههای دیگری نیز در زمینه آموزش دارد که آن را متمایز از دیگر شرکتها میکند. مهندس خوردوستان شخصا از طرفداران توسعه آموزش و افزایش مهارت نیروهای کارخانه است و در این زمینه میگوید: «کار دیگری که در زمینه آموزش انجام دادیم این بود که در قرارداد با همکاران چینی خود، بخشی از پرداختها را به امر آموزش منوط کردهایم. به این ترتیب قرار است آنها آموزشهای لازم را به پرسنل خودروسازان بم ارائه کنند. این کار بسیار خوبی است که تا به کنون به آن کمتر تاکید شده بود.» او ادامه میدهد: «قرار است برخی از همکاران ما به کارخانههای جیلی بروند و همانجا آموزش بلندمدت ببینند. در برخی موارد هم آنها به ایران بیایند و آموزش را بصورت گروهی ارائه کنند. این کار از یک طرف کمک میکند به زبان مشترکی با شریک خود برسیم و از سوی دیگر فضایی را فراهم میکند تا ما هم با صنعت خودروسازی روز دنیا آشنا شویم.»
چشمبادامیها در مسیر توسعه
مهندس خوردوستان که بیش از دو دهه است در زمینه خودروسازی فعالیت می کند، گلایهای هم دارد که با نکته سنجی به آن پرداخته است؛ و جای تامل دارد. او میگوید: « خیلی وقتها میشنویم که کالاهای چینی کیفیت ندارند پس چرا باید با چینیها کار کنیم؟ اما وقتی پای عمل یا واقعیت به میان میآید میبینیم در همین عرصه خودروسازی، سالها یک خودرو را تولید میکنیم بدون اینکه حتی یک چراغ آن را عوض کنیم در حالیکه چینیها هر سال چندین محصول جدید را روانه بازار میکنند. این یک شعار نیست. بلکه نشان میدهد که آنها واقعا در بخش خودروسازی سرمایهگذاری کردهاند و کاری را انجام میدهند که سالها قبل ژاپن یا کره انجام داده اندو همه عوامل کاملا برنامهریزیشده است.»
به اعتقاد این مدیر باتجربه، اگر چینیها راهی را میروند که ژاپن یا کره قبلا رفته اند، خیلی درست نیست که بگوییم آنها کار را بلد نیستند. در واقع از نگاه او، ما زمان را از دست دادهایم و دچار مشکلاتی شدهایم، اکنون ایرادی ندارد که به کمک آنها پیشرفت کنیم: « وقتی کاری را بلد نیستیم بهتر است از افراد کاردان یاد بگیریم. حالا چینیها به ما نزدیکتر هستند و میتوانیم از آنها کمک بگیریم. اکنون دسترسی به ژاپن و کره نداریم پس بهتر است از چینیها کار را یاد بگیریم. این کشور به سرعت در حال پیشرفت در عرصه تکنولوژی است و اقتصاد دوم دنیاست . ما هم میتوانیم از این مسیر راهی را برای خود باز کنیم.» او توضیحاتش را در زمینه آموزش پرسنل اینطور تکمیل میکند: «ما در بحث مهارتّها و آموزش پرسنل کار دیگری را در ارگ جدید انجام دادهایم. صنایع خودروسازی کرمان و دانشگاه علمی کاربردی، توافق کردند یک مرکز آموزشی را در ارگ جدید راهاندازی کنند. در این موافقتنامه به صورت تخصصی آموزشهای مورد نیاز صنعت خودرو را به پرسنل خودمان و به افراد بومی علاقمند ارائه می کنیم. ما افرادی را از طرف خودمان به این مرکز حرفه ای معرفی خواهیم کرد. وقتی آموزشها انجام شد، مدرکی که مورد تایید صنایع خودروسازی کرمان و دانشگاه علمی کاربردی است صادر خواهد شد. از این طریق ضمن ارتقاء دانش کارکنان موجود، پرسنل مورد نیاز شرکتها را هم جذب می کنیم.
طرحی که مدیرعامل شرکت خودروسازان بم مطرح میکند نمونههای خارجی هم دارد. او در توضیح این نمونههای خارجی میگوید: « شرکت جیلی در چین این کار را به دو صورت انجام داده . نخست یک مرکز آموزش است که با مرکز تحقیقات متفاوت است. این شرکت پنج کارخانه در شهرهای مختلف کشورچین دارد و یک آموزشگاه متمرکز دارد که همه از خدمات آن بهره میگیرند و آموزش میبینند. آنجا افراد در هر پست و سمتی که باشند باید به صورت دوره ای به این آموزشگاه بروند و آموزشهای جدیدی ببینند و پس از آزمون اگر نتوانند صلاحیت خود را به تایید برسانند شاید دیگر آن جایگاه را از دست بدهند. این سیستم مشابه نظام آموزشی در کاناداست. در کانادا هم افراد برای حفظ پست خود در هر سازمان باید هر سال آموزش جدید ببینند و امتحان بدهند. » او ادامه میدهد: «برند جیلی علاوه بر این آموزشگاه، یک دانشگاه خصوصی هم در یک شهرک تاسیس نموده که همه میتوانند در آن تحصیل کنند و از آموزشهای مرتبط بهرهمند شوند. تعدادی از این دانشجویان از پرسنل خود شرکت جیلی هستند اما بخشی از نقاط دیگر به آنجا میآیند.»